Het project in een notendop

Terug

Maatschappelijke uitdagingen in een veranderende wereld

‘(Digi)taal op de werkvloer: geïntegreerd werken aan digitale en talige vaardigheden bij Nieuwkomers’, of kortweg (digi)taal@work, ging dankzij middelen van het Europees Sociaal Fonds (ESF) van start op 1 september 2020. Het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO, KU Leuven) voerde dit ontwikkelonderzoek uit in samenwerking met de Vlaamse kernpartners Atlas, Mediawijs en VDAB, en de internationale partners ITTA en Stefano Kluzer.

Het project startte met als streefdoel om op een onderzoeksgebaseerde manier een tool te ontwikkelen die volwassen anderstalige nieuwkomers just-in-time kan ondersteunen in hun zoektocht naar werk, en dit door zowel hun talige als digitale competenties te versterken. Daarbij worden ze steeds bijgestaan door een persoonlijke begeleider. De maatschappelijke uitdagingen voor deze doelgroep zijn dan ook groot.

Het rapport ‘Op zoek naar een inburgeringstraject dat klikt’ (Droogmans et al, 2016) onderstreept het belang van digitale vaardigheden, naast talige vaardigheden, voor nieuwkomers om volwaardig te kunnen participeren aan de maatschappij, waaronder werk. Digitale uitsluiting leidt namelijk tot sociale uitsluiting (Anrijs et al, 2021).

Door de toenemende digitalisering binnen overheidsdiensten, de werkcontext en bij uitbreiding de volledige maatschappij, wordt de nood aan digitale competenties alleen maar groter. In het rapport valt bovendien op hoe nauw talige en digitale vaardigheden samenhangen en in die zin ook best zo geïntegreerd mogelijk aangebracht worden, en dit vanaf de start van het inburgeringstraject.

Ook uit andere (ESF-)projecten, zoals ‘Innovatie door exporatie-JOBstap!’ en uit gesprekken met (inter)nationale partners blijkt dat vaak dezelfde noden naar boven komen: om de economische zelfredzaamheid te verhogen, zijn niet alleen talige, maar ook digitale skills onontbeerlijk, en die ontbreken vaak in die mate dat de kloof met de arbeidsmarkt te groot blijft en de kans op duurzame tewerkstelling klein is. Ook het recente LASLLIAM-rapport (Minuz, Kurvers, Schramm, Rocca & Naeb, 2022) benadrukt het belang van de digitale component binnen de geletterdheidsvaardigheden van inburgeraars, naast de specifieke talige uitdagingen waar die volwassenen voor staan.

Het rapport stelt dan ook een naslagwerk voor waarin geletterdheid en tweedetaalverwerving voor de integratie van volwassen migranten centraal staat, om tegemoet te komen aan de specifieke noden en behoeften van de specifieke groep die ook bij (digi)taal@work de eindgebruiker vormt.

Twee doelstellingen voorop

Tijdens het verloop van het traject werden leerwensen en -noden gedetecteerd, werd er een doelenkader ontwikkeld en vervolgens een tool die door diverse begeleiders kan ingezet worden om functionele oefenkansen te creëren voor het geïntegreerd ontwikkelen van talige én digitale vaardigheden, specifiek voor de rol “werkzoekende”, en dit binnen de verschillende stappen naar werk die een inburgeraar zet.

Dat vertaalt zich in twee hoofddoelstellingen die het project nastreeft:

Leervraagdetectie: via het ontwerpen van een functioneel doelenkader willen we zowel inburgeraars als begeleiders – in non-formele onderwijscontexten en in de trajecten naar werk – inzicht geven in de leernoden op zowel digitaal als talig vlak met als doel leerders meer aan het stuur van hun eigen inburgeringstraject te zetten en de zelfredzaamheid te verhogen en dit vanuit een krachtgerichte benadering (wat kan ik al? versus wat zal ik nog moeten leren in mijn nieuwe context?);
Geïntegreerde oefenkansen op maat: aanvullend op deze leervraagdetectie willen we handvaten aanreiken aan zowel inburgeraars als begeleiders voor het bieden van oefenkansen op maat van de gedetecteerde noden op zowel talig als digitaal vlak en gericht op werk, vanaf de start van het inburgeringstraject, aanvullend op en complementair aan (toekomstige) trajecten binnen een formele onderwijscontext.

Aanpak

Resultaat

Het resultaat van het project is een dynamische en flexibele oefenomgeving voor begeleiders én inburgeraars in diverse contexten. De centrale inhoud van de oefenomgeving bestaat uit de toolkit met concrete oefeningen voor de leerder, gebaseerd op het doelenkader. De toolkit neemt de vorm aan van een taartdiagram, waarbij elk ‘taartstuk’ een leerdoel voorstelt dat de leerder samen met de coach kan uitkiezen om op te oefenen. Daarachter zit een reeks van subdoelen met interactieve oefeningen waar de leerder verder mee aan de slag kan gaan.

Je vindt op de oefenomgeving ook een pagina ter ondersteuning van de coach, onder andere door een aantal begeleiderstips met concrete voorbeelden. Je kan bovendien meer lezen over de bouwstenen waarop (digi)taal@work is gebouwd en welke principes een rol spelen bij de opbouw en het gebruik van de oefeningen.

Het project eindigde op 31 december 2022. Verdere bekendmaking gebeurde via verschillende wegen: structurele inbouwing binnen de werking van de kernpartners Atlas, VDAB en Mediawijs, bekendmaking via hun website en/of nieuwsbrieven en via een webinar van het Centrum voor Taal en Onderwijs eind januari 2023.

Bronnen

Anrijs, S., Mariën, I., & Ponnet, K. (2021). Digitale ongelijkheid in Vlaanderen. Een vergelijkend onderzoek tussen kwetsbare en niet kwetsbare mensen. Gent: Universiteit Gent. doi:10.6084/m9.figshare.16669858
Droogmans, A., Jorden, K., Maes, C., De Cuyper, P. & M. Schiepers (2016). Op zoek naar een inburgeringstraject dat klikt. Onderzoek naar digitale geletterdheid bij laaggeletterde anderstalige nieuwkomers.
Minuz, F., Kurvers, J., Schramm, K., Rocca, L. & R. Naeb (2022). Literacy and Second Language Learning for the Linguistic Integration of Adult Migrants (LASLLIAM). Council of Europe Publishing, Strasbourg.
Vuorikari, R., Kluzer, S. and Punie, Y. (2022). DigComp 2.2: The Digital Competence Framework for Citizens – With new examples of knowledge, skills and attitudes, EUR 31006 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Nederlandse Taalunie, ITTA UvA en Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven (2022). NT2-beginnersdoelen